Çağımızın en yaygın sorunlarından biri olan sosyal fobi kimlerde görülür? Sosyal fobi, alkolizm ve depresyondan sonra en çok rastlanan 3. ruhsal rahatsızlıktır. Genel nüfusun %7 ila %8’i sosyal fobi tanısı alır. Sosyal fobinin görülme sıklığı ise kadınlarda %2.3, erkeklerde %1.1 olarak tespit edilmiştir.
Yapılan araştırmalar sonucunda sosyal fobi durumunun kadınlarda daha yaygın bir şekilde görüldüğü tespit edilmiştir. Sosyal fobi, alt tipine değişmekle birlikte erken ve geç ergenlik dönemi arasında başlar. 10-17 yaşları arasında bu fobinin görülme olasılığı daha yüksektir.
Sosyal fobi, genetik özellikler gösterir. Bu yüzden ailenizde sosyal fobi sorunu var ise sizde de bu tip bir durumun meydana gelmesi olasıdır. Bu durumu meydana getiren en önemli etken beyinde yaşanan birtakım kimyasal bozukluklardır. Bunun yanı sıra yine beyinde oluşan dengesizlikler de sosyal fobi sorununu tetikler.
Çocukluk döneminde küçük düşürülme, dışlanma, alay edilme gibi travmatik olaylar yaşayan kişilerde sosyal fobi görülebilir. Bu durumlar stresi tetikler. Stres durumu uzun sürdüğü zaman da sosyal fobinin oluşmasına zemin hazırlar. Sosyal fobi, bireyin toplumda kendini rahat bir şekilde ifade edememesine sebep olur. Birey sürekli çekingen olur ve toplum içerisinde konuşmaktan geri kalır. Bu da hayat boyu elde edeceği başarılarını olumsuz etkiler.
Sosyal Fobinin Psikolojik Belirtileri Nelerdir?
Sosyal fobinin psikolojik belirtileri şunlardır:
- Sosyal bir durumla ilgili katılım sağlanacak zamanlar yaklaştığında endişelenmeye başlamak.
- Tanınmayan insanlar tarafından yargılanma ve izlenme korkusu.
- Her gün karşılaşılan insanlar karşısında bile kaygılanma ve telaşlanmak.
- Tedirginlik halinde fark edileceğinizi düşünmek.
- Sosyal ortamlardan sürekli uzak durmak.
- Kendinizi aşağılayacak ya da utandıracak davranışlar yapmaktan korkmak.
Sosyal fobisi olan insanların en önemli belirtilerinden biri sosyal alanlardan uzak durmaktır. Bu kişiler, toplumla iç içe olmaktan uzak dururlar. Bu yüzden sosyal görevlerden kaçınmaya çalışırlar. Panik, endişe ve korku gibi duyguları yoğun olarak yaşarlar. Bu yoğun duygular içerisinde beyinlerini kontrol edemezler. Bundan dolayı da sosyal fobileri yükselişe geçer.
Sosyal Fobinin Fiziksel Belirtileri Nelerdir?
Sosyal fobinin psikolojik belirtileri olduğu kadar fiziksel belirtileri de vardır. Bu belirtiler ise şunlardır:
- Göğüs sıkışması
- Kalp çarpıntısı
- Ses titremesi
- Hızlı solunum
- Nefes almada zorluk
- Mide sorunları
- Titreme
- Baş ağrısı
- Seyirme veya tik
- Ellerin nemli olması
- Baş dönmesi
- Bayılma hissi
- Yüz kızarması
- Kas gerilmesi
Bu gibi durumlar ise sosyal fobinin yaygın olarak görülen fiziksel belirtileri arasında yer alırlar. Bazı insanlar, bu durumları genellikle heyecanlandıkları için yaşadıklarını düşünürler. Ancak sosyal fobi ve heyecanlanmak aynı şey değildir. Sosyal fobi, psikolojik bir sorundur. Ve bu sorunu yaşayan çoğu insan durumu fark etmekte bir hayli zorlanır. Hatta bazı insanlar, kendilerinde böyle bir sorun olduğunu kesinlikle kabul etmezler.
Sosyal Fobisi Olan Birine Nasıl Davranmalı?
Sosyal fobisi olan birine doğru bir yaklaşım sergilenmelidir. Bu fobiyi yaşayan insanlara ekstra özenle yaklaşmanız gerekir. Gereksiz yere gerilim ya da şüphe yaratmamanız önemlidir. Heyecan ve panik yaratacak cümleler kurmamalısınız. Gerilim yaratan hareketlerden kaçınmanız, bireyin kendini daha sakin hissetmesine yardımcı olacaktır. Sosyal fobisi olan bireyler, aşağılanmaktan ve dalga geçilmekten korkarlar.
Bu yüzden hata yapsalar bile onlarla dalga geçmemeniz gerekir. Sakin olmaları için onlara destek olmanız önemlidir. Heyecan yapmalarına gerek olmadığını ve bu işi başarabileceklerini net bir şekilde anlatmalısınız. Onlara her konuda başarılı olabileceklerini söylemek, sosyal ortamlarda kendilerini daha iyi ifade edebilmeleri açısından önemlidir.
Sosyal Fobiye Ne İyi Gelir?
Sosyal fobiye meydan okumak sanıldığı kadar zor bir durum değildir. Bunun için kendinizi motive ederek işe başlamanız gerekir. Endişeli durumlara karşı meydan okumanız, özgüveninizin yerine gelmesini sağlar.
Olumsuz düşünceleri zihninizden silmeye çalışın. Bu tür durumlara karşı meydan okuyabilmeniz, sosyal fobiyi kendi imkanlarınız dahilinde yenebilmeniz açısından önemlidir. Kaygılarınızı tespit edin. Bu tespit sonucunda ortaya çıkan kaygı durumlarını teker teker ortadan kaldırmayı deneyin. Kendinizi sürekli deneyin. Yeni atılımlarda bulunun ve kendinizi ifade etmekten asla çekinmeyin.
Sosyal Fobi Tedavi
Sosyal fobi sorunu kimi zaman kendiliğinden geçebilir. Fakat bu ihtimalin dışında kalan insanlar da vardır. Eğer sosyal fobi sorunu şiddetli bir şekilde devam ediyorsa, psikolog desteğini tercih etmek gerekir.
Bahçeşehir psikolog, sosyal fobi tedavisinde ileri bir hizmet sunar. Bu tür fobilerin psikolog kontrolünde çözüme kavuşması, tedavi kalıcılığı açısından önemlidir. Sosyal fobi, tedavi edilmez ise ilerleyen yıllarda sizi başarısızlığa ve yalnızlığa götürebilir. Özellikle de çocukların bu sorundan kurtulmaları için erkenden tedavi olmaları gerekir.
